Chiến lược phát triển phân bón hữu cơ - Một cuộc cách mạng, xu thế tất yếu của thế kỷ XXI
2/7/2019 | Lượt đọc: 15477
“Trong cơ chế thị trường hội nhập sâu với các nước, chúng ta thấy đa số sản phẩm nông sản Việt Nam kém cạnh tranh về chất lượng mẫu mã, thương hiệu cũng mờ nhạt. Tỉ như Việt Nam đã xuất khẩu gạo trên 20 năm nhưng chúng ta chưa có thương hiệu gạo quốc tế. Trong khi đó đi sau ta, tại Hội chợ Thương mại quốc tế năm 2014, năm 2015 và năm 2016, gạo thơm Phka Ramdoul (hay còn gọi là gạo lài Campuchia) đã ba lần trình làng, được xếp hạng gạo ngon nhất thế giới.
Tầm quan trọng của phân bón
Theo Tổ chức Nông
lương Liên hợp quốc (FAO), Viện Nghiên cứu Lúa quốc tế (IRRI) và Hiệp hội Phân
bón quốc tế (IFA), việc bón phân đồng bộ sẽ giúp năng suất cây trồng tăng
35-40%. Cứ 3 người sống trên hành tinh thì có một người sống nhờ năng suất của
phân bón. Hàng nghìn năm về trước, sản xuất nông nghiệp chủ yếu dựa vào đất và
phân xanh, phân chuồng, các bã hữu cơ thải… Nhiều thập kỷ gần đây, để đáp ứng
nhu cầu lương thực cho việc bùng nổ dân số, nền nông nghiệp ngày càng tăng cường
sử dụng phân bón.
Cũng theo FAO, hầu
hết các nước trên thế giới nông dân đều lạm dụng quá nhiều phân bón hóa học, đưa
xuống đồng ruộng khoảng 100 triệu tấn phân hóa học mỗi năm. Ở Việt Nam trong 20
năm qua, đổ xuống đồng ruộng khoảng 165 triệu tấn phân bón các loại, chủ yếu là
phân hóa học. Và, đất bị quay vòng sản xuất hàng trăm lần, đất bị vắt kiệt chất
dinh dưỡng hữu cơ.
Đặc biệt vài chục
năm trước, phong trào sản xuất nông nghiệp hàng hóa khiến nông dân đua nhau dùng
phân bón hóa học, càng làm cho đất bị suy thoái, chai hóa trầm trọng. Thời nay,
tự thân nền sản xuất nông nghiệp không thể làm ra sản phẩm nông nghiệp hữu cơ hàng
hóa được, điều đó là tất nhiên. Có thể khẳng định, không có phân bón hữu đi trước
thì không thể có một nền nông nghiệp hữu cơ hàng hóa bền vững, đột phá.
Các nghiên cứu của
FAO và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, chưa có một loại phân bón hóa học
nào dùng đúng liều lượng trong nông nghiệp mà không gây độc hại cho con người,
không gây ô nhiễm môi trường… Hậu quả là, nhiều loại cây bị đột biến gen, làm
thay đổi cơ chế di truyền, làm giảm phẩm cấp độ thơm ngon của nông sản. Còn đối
với con người, là gây đột biến nhiễm sắc thể và nhiều bệnh khác.
Việc sử dụng phân
bón hóa học liên tục còn làm ô nhiễm môi trường, làm cho đất bị bạc màu suy thoái
và chua phen, vai trò của vi sinh vật trong đất giảm, từ đó sẽ làm thay đổi quá
trình sinh hóa diễn ra trong đất và chính các yếu tố trên là tác nhân làm thoái
hóa thảm thực vật tự nhiên của đất.
Lợi ích của phân bón hữu cơ
Phân hữu cơ vừa
cung cấp các chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng cho cây trồng, vừa cung cấp
cho đất một lượng mùn lớn để duy trì sự hoạt động của các sinh vật và vi sinh vật.
Các chất dinh dưỡng trong phân hữu cơ được chuyển đổi từ những thành phần dễ phân
hủy trong nguyên liệu hữu cơ như chất xơ, tinh bột, protein, amino acid… Từ đó
phân hữu cơ giúp tạo ra các nông sản thơm ngon, chất lượng cao.
Phân bón hữu cơ còn
góp phần quan trọng vào việc cải tạo, trả lại thảm thực vật của đất. Phân bón hữu
cơ khác với phân bón hóa học (vô cơ), các chất dinh dưỡng được tổng hợp từ công
nghệ hóa, các quặng vô cơ và dưới dạng muối… những yếu tố hóa học này đưa vào đất
là tác nhân gây suy thoái, thay đổi thảm thực vật làm cho đất chai sạn, mất dần
chất dinh dưỡng trong đất.
Theo số liệu của
FAO, năm 2014, sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên thế giới đã xuất hiện ở 170 nước,
với tổng diện tích canh tác 43,7 triệu ha. Việt Nam có diện tích đất canh tác đứng
thứ 56/170 nước. Thế giới ngày càng quan tâm tới an toàn thực phẩm và chất lượng
nông sản, nhiều quốc gia đã quan tâm phát triển và chuyển hướng sang sản xuất nông
nghiệp theo hướng hữu cơ.
Nhiều siêu thị đã
xuất hiện các mặt hàng nông sản hữu cơ có giá bán cao hơn các loại nông sản
canh tác truyền thống. Trên thế giới, các nước nhập khẩu nông sản đã bắt đầu kiểm
tra rất nghiêm ngặt chất lượng nông sản. Đặc biệt, họ quan tâm tới tồn dư thuốc
BVTV, thuốc kích thích tăng trưởng và hàm lượng các kim loại nặng.
Khi Việt Nam gia
nhập WTO thì vấn đề thuế quan không phải là điều trở ngại mà trở ngại chính là
hàng rào kỹ thuật mà các thông số chính lại là hàm lượng tồn dư các chất kể trên.
Chính vì vậy, muốn chuyển hướng theo xu thế nông nghiệp hữu cơ nhằm đảm bảo cho
một nền nông nghiệp bền vững, bảo đảm an toàn thực phẩm và đảm bảo sức khỏe cộng
đồng thì tất yếu phải có một ngành sản xuất phân bón hữu cơ đi trước. (còn nữa)
Nguyễn
Đình Hạc Thúy
(Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam)
Từ khóa: -,